11
Di hagadonu
Di hagadonu le e iloo modongoohia nia mee ala e hagadagadagagee ginai, ge e modongoohia nia mee e de gidee. Di hagadonu dela nogo daudali go tadau maadua mmaadua guu hai digaula gii kila humalia i baahi o God.
Di hagadonu dela ga iloo gidaadou bolo di langi mo henuailala la ne hai gi nia helekai a God. Malaa, nia mee ala e gidee gidaadou, la ne hai mai i nia mee ala e de gidee.* Genesis 1.1; Pisalem 33.6,9; John 1.3
Di hagadonu dela ne hai Abel gi tigidaumaha humalia i tigidaumaha a Cain. Abel ne hagadonu, gei mee guu gila humalia, guu donu idimaa God gu hila anga gi dana tigidaumaha. Mai i di hagadonu o maa, Abel e helehelekai hua igolo, ma e aha maa mee guu made.* Genesis 4.3-10
Di hagadonu dela ne hai Enoch gi hagalee made, gei guu lahi mouli gi baahi o God, gei tangada ne gidee a mee ai, idimaa, go God dela ne lahi a mee. Di Beebaa Dabu e helekai bolo i mua dono lahi gi di langi, Enoch nogo haga tenetene a God.* Genesis 5.21-24
Tangada dono hagadonu ai, le e deemee di haga tenetene a God. Tangada dela e hana gi God, geia gi hagadonu bolo God la i golo, e haga humalia digau ala e halahala Ia.
Di hagadonu dela ne hai Noah gi hagalongo gi nnelekai a God i nia mee ala ga lloomoi, gei digi mmada ginai. Mee ne hagalongo gi God, gaa hau dana waga belee haga dagaloaha ia mo dono beneinei. Deenei la go toloo o henuailala, gei Noah guu donu i mua o God mai i dono hagadonu.* Genesis 6.13-22
Di hagadonu dela ne hai Abraham gi daudali nnelekai a God bolo gii hana gi tenua dela gu hagababa gi mee. Mee ga hagatanga i dono henua donu, gei mee e de iloo tenua dela e hana ginai eia.* Genesis 12.1-5 Di hagadonu o maa dela gaa noho iei mee be tangada hua gee i lodo tenua God dela ne hagababa ang gi mee, i lodo nia hale laa, gadoo be Isaac mo Jacob ala ne kae di hagababa la hua mai baahi o God.* Genesis 35.27 10 Idimaa, Abraham e noho ge talitali di waahale dela ga haga duu go God, dono hagamau le e noho hua beelaa, dono hagaodi ai.
11 Di hagadonu dela ne hai Abraham gii hai tamana, gei mee gu madumadua huoloo, gei dono lodo go Sarah e dee huwa. Abraham gu hagadonu bolo God e haga gila dana hagababa.* Genesis 18.11-14; 21.2 12 Ma e aha maa Abraham gu hoohoo gaa made, gei di hagadili o maa le e daamada mai tangada hua e dahi, ga haga dili ga dogologowaahee, gadoo be nia heduu ala i di gili di langi, mo nia gelegele ala i tongotai e deemee di dau.* Genesis 15.5; 22.17; 32.12
13 Nia daangada huogodoo ala ne hagadonu beenei, la guu mmade, gei digi kae nia mee a God ala ne hagababa ang gi digaula. Digaula gu gidee mai haga mogowaa, gu tenetene hua gi nia mee ala ne hagababa. Gei gu haga modongoohia bolo ginaadou digau hua mai i daha, hagalee digau ni henuailala.* Genesis 23.4; 1 Kronikel 29.15; Pisalem 39.12 14 Nia hagadilinga daangada ala e helehelekai beenei, e haga modongoohia bolo digaula e halahala di nadau henua donu. 15 Digaula digi maanadua tenua dela ne hagatanga ai ginaadou. Maa nei bolo digaula ne maanadu beenei, gei digaula guu hula gi muli. 16 Gei deeai! Digaula e halahala hua tenua dela e kaedahi e humalia, dela i di langi. Gei God e hagalee langaadia i digau ala gaa dugu eia bolo di God ni ginaadou, idimaa, God gu hagatogomaalia di waahale e noho ai digaula.
17 Di hagadonu dela ne hai Abraham gi tigidaumaha dana dama daane go Isaac i di madagoaa God ne hagamada a mee. Abraham dela ne hai ginai di hagababa a God, gei mee gu togomaalia ga tigidaumaha dana dama daane hua e dahi.* Genesis 22.1-14 18 God gu helekai gi mee,
“O hagadili ala ne hagababa ko Au
adu gi di goe le e daamada mai i Isaac.”* Genesis 21.12
19 Abraham gu iloo ia, bolo God le e mee hua di haga mouli aga Isaac mai i di made. Gei gidaadou e mee hua di helekai bolo Abraham guu daa a Isaac mai i di made.
20 Di hagadonu dela ne hai Isaac gii hai dana hagababa gi Jacob mo Esau i di maluagina dela ga dau mai.* Genesis 27.27-29,39-40
21 Di hagadonu dela ne hai Jacob gi haga maluagina nia dama daane Joseph i mua dono made. Mee ne togo gi hongo dono dogodogo, gaa bala gi mua ga daumaha.* Genesis 47.31; 48.1-20
22 Di hagadonu dela ne hai Joseph gi haga modongoohia aga i mua dono made di hagatanga digau Israel gi daha mo Egypt. Gei mee ne haga modongoohia labelaa di nadau benebene dono huaidina i muli dono made.* Genesis 50.24-25; Exodus 13.19
23 Di hagadonu dela ne hai tamana mo tinana Moses gii dugu hagammuni a Moses i nia malama e dolu i muli dono haanau. Meemaa ne mmada gi di tama dela e madamada, gei meemaa gu hagalee mmaadagu nia haganoho di king.* Exodus 2.2; Exodus 1.22
24 Di hagadonu dela ne hai Moses gi de hiihai i dono madagoaa ne madua, bolo digaula gi hudee haga waalanga ia bolo di tama ni tama ahina di king o Egypt.* Exodus 2.10-12 25 Mee hagalee hiihai e tene gi di huaidu dela e hai i di madagoaa bodobodo, gei mee e hiihai e hagaduadua madalia nia dama a God. 26 Mee e daumada hua di hui dela e hanimoi i ono mua, idimaa mee e iloo bolo di hagaduadua kono ang gi di Mesaia le koia e maluagina mogowaa i nia maluagina hagalabagau huogodoo o Egypt.
27 Di hagadonu dela ne hai Moses gi hagatanga Egypt, gei mee hagalee madagu i di hagawelewele o di king. Gu hai be mee e gidee di God dela e deemee di mmada ginai, gei mee digi hana gi muli. 28 Di hagadonu dela ne hidi iei mee ga haganoho di Pasoobaa, ga helekai bolo nia dodo gi hunua gi hongo nia bontai nia hale o digau Israel, bolo tangada di langi o di made ga gidee ia, ga hagalee daaligi nia ulu mmaadua digau Israel.* Exodus 12.21-30
29 Di hagadonu dela ne hai digau Israel gii mee di hula laa lodo Tai Mmee, gei di maa guu bagu be hongo henua. Digau o Egypt ga hagamada belee hula, gei digaula gu mmaalemu.* Exodus 14.21-31
30 Di hagadonu dela ne hidi ai nia abaaba di waahale Jericho ga mooho, i muli digau Israel ne haganiga di waahale deenei i nia laangi e hidu.* Joshua 6.12-21
31 Di hagadonu dela ne hidi ai di ahina mouli huaidu go Rahab ga dagaloaha, idimaa, mee ne benebene digau hagadina hagammuni, gei mee digi dau madalia digau de hagalongo ala ne daaligi.* Joshua 2.1-21; 6.22-25
32 Au belee helekai hua igolo? Dogu madagoaa ai, e helekai i Gideon, Barak, Samson, Jephthah, David, Samuel, mo nia soukohp.* Gabunga 6.11—8.32; 4.6—5.31; 13.2—16.31; 11.1—12.7; 1 Samuel 16.1—1 Kings 2.11; 1 Samuel 1.1—25.1 33 Mai di hagadonu dela ne hidi ai digaula ga heebagi gi nia henua huogodoo ala i golo, ga maaloo. Digaula guu hai nia mee ala e donu, guu kae nia hagababa a God ang gi digaula. Digaula guu pono nia ngudu nia laion.* Daniel 6.1-27 34 Digaula gu diinai nia ahi maaloo, gu hagalee tale gi taaligi hulumanu dauwa. Digaula guu lodo paagege, gei gu maaloo. Digaula e maaloo i lodo tauwa, gu daaligi digau dauwa tuadimee.* Daniel 3.1-30 35 Mai i di hagadonu, nia ahina guu lahi nadau gau mmade ne mouli aga labelaa gi daha mo di made.
Hunu daangada hagalee hiihai e haga dagaloaha, digaula guu mmade i di hagaduadua, bolo gi mouli aga ginaadou i di mouli mada humalia.* 1 Kings 17.17-24; 2 Kings 4.25-37 36 Hunu ginaadou ne haga mmaemmae ga haga mamaawa, ge hunu gau ne lawalawa, ne kili gi lodo di hale galabudi.* 1 Kings 22.26-27; 2 Kronikel 18.25-26; Jeremiah 20.2; 37.15; 38.6 37 Hunu gau ne dilidili, hunu gau ne duuduu gi nia dowaa, hunu gau ne daaligi gi nnulumanu dauwa, hunu gau ne haga ulu gi nia gili manu siibi mono gili manu kuudi. Hunu gau ne hai gi hagaloale, ge e hagaduadua hagahuaidu, ge hagalee benebene haga humalia.* 2 Kronikel 24.21 38 Henuailala la hagalee humalia gi digaula. Digaula guu hula, gu heehee hua i lodo nia anggowaa mo i hongo nia gonduu, ge noho i lodo nia bongoo hadugalaa mono bongoo i lodo di gelegele.
39 Malaa, nia daangada aanei huogodoo gu modongoohia bolo ginaadou digau humalia mai i nadau hagadonu. Gei digaula la digi kae di mee a God dela ne hagababa anga, 40 idimaa God guu hai dana hagatau dela koia e humalia mai gi gidaadou, bolo digaula la gi madalia gidaadou, gei digaula gaa dohu dogomaalia.

*11.3: Genesis 1.1; Pisalem 33.6,9; John 1.3

*11.4: Genesis 4.3-10

*11.5: Genesis 5.21-24

*11.7: Genesis 6.13-22

*11.8: Genesis 12.1-5

*11.9: Genesis 35.27

*11.11: Genesis 18.11-14; 21.2

*11.12: Genesis 15.5; 22.17; 32.12

*11.13: Genesis 23.4; 1 Kronikel 29.15; Pisalem 39.12

*11.17: Genesis 22.1-14

*11.18: Genesis 21.12

*11.20: Genesis 27.27-29,39-40

*11.21: Genesis 47.31; 48.1-20

*11.22: Genesis 50.24-25; Exodus 13.19

*11.23: Exodus 2.2; Exodus 1.22

*11.24: Exodus 2.10-12

*11.28: Exodus 12.21-30

*11.29: Exodus 14.21-31

*11.30: Joshua 6.12-21

*11.31: Joshua 2.1-21; 6.22-25

*11.32: Gabunga 6.118.32; 4.65.31; 13.216.31; 11.112.7; 1 Samuel 16.11 Kings 2.11; 1 Samuel 1.125.1

*11.33: Daniel 6.1-27

*11.34: Daniel 3.1-30

*11.35: 1 Kings 17.17-24; 2 Kings 4.25-37

*11.36: 1 Kings 22.26-27; 2 Kronikel 18.25-26; Jeremiah 20.2; 37.15; 38.6

*11.37: 2 Kronikel 24.21