13
Barnabas mo Saul gu hilihili belee hagau
I lodo di nohongo dabu Antioch iai nia soukohp mono gau agoago, ala go Barnabas, Simeon (dela e haga ingoo bolo Luuli), Lucius (mai Cyrene), Manaen (dela ne tomo aga i baahi di gobinaa go Herod), mo Saul. Di nadau madagoaa nogo hai hegau gi Dimaadua mo di hagaonge, di Hagataalunga Dabu ga helekai gi digaula, “Goodou duguina mai Barnabas mo Saul, e hai agu hegau ala ne haga gahi ginai meemaa bolo gi heia.”
Digaula ga hagaonge ge e dalodalo, gaa dugu nadau lima gi hongo meemaa, ga hagau meemaa.
I lodo Cyprus
Di Hagataalunga Dabu ne hagau Barnabas mo Saul gi Seleucia, nomuli gaa dele di boodi gi tenua go Cyprus. I di nau dau i di waahale Salamis, meemaa ga agoago nia helekai a God i lodo nia synagogee. John Mark e madalia meemaa e hagamaamaa meemaa.
Digaula ga lloo adu laa lodo tenua deelaa gi Paphos, ga heetugi gi tangada hai mogobuna, dono ingoo go Bar Jesus, tangada o Jew e helehelekai bolo ia di soukohp. Taane deenei e hai bolo ia di hoo hagaaloho ni Sergius Paulus, di gobinaa o tenua deelaa, mee taane kabemee huoloo. Di gobinaa ga gahi mai Barnabas mo Saul gi ono mua, idimaa, mee e hiihai bolo ia e hagalongo gi nnelekai a God. Tangada hai mee hagagoboina go Elymas (dela di ingoo o Bar Jesus i nnelekai Greek) ga hai baahi gi meemaa, e hagamada di gobinaa gii huli gi daha mo di hagadonu. Gei Saul dela e haga ingoo labelaa bolo Paul, guu honu i di Hagataalunga Dabu, gaa mmada haga huudonu gi tangada hai mee hagagoboina, 10 ga helekai, “Goe tama daane ni Setan! Goe lago di hagadaumee o nia mee huogodoo ala e humalia. Goe e honu i nia hagadilinga kai tilikai huaidu huogodoo, gei goe e hagamahi huoloo belee huli di tonu o Dimaadua gii hai nia kai tilikai i nia madagoaa huogodoo! 11 Di lima o Dimaadua la ga hagaduadua goe dolomeenei, gei goe ga dee gida, ga deemee di gidee di maalama o di laangi i lodo tama madagoaa bodobodo.”
Di madagoaa hua deelaa, Elymas gu dee gida, gei e heehee hagamahi, e halahala dana dangada belee dagi ia i dono lima. 12 Di gobinaa gu hagadonu i dono gidee ia di mee dela ne hai, i mee gu goboina huoloo gi nia agoago i di hai o Tagi.
I lodo Antioch dela i lodo tenua go Pisidia
13 Paul mo ono ehoo ne dele di boodi mai i Paphos, gaa dau i Perga, di waahale damana i lodo tenua go Pamphylia, gei John Mark ga hagatanga i nau baahi, gaa hana gi muli gi Jerusalem. 14 Gei meemaa ga hagatanga i Perga, gaa hula gi Antioch i lodo tenua go Pisidia. Gei i lodo di Laangi Sabad, meemaa gaa hula gi lodo synagogee, gaa noho gi lala. 15 I muli hua di dau Nnaganoho Moses mo nia Beebaa o nia Soukohp, digau aamua o synagogee ga helekai gi meemaa, “Madau ihoo hagaaloho, gimaadou e hiihai bolo goolua gi helekai gi nia daangada aanei, be di maa di agoago i golo e mee di gulu haga maaloo aga digaula.” 16 Paul ga du gi nua, ga aau ono lima gi digaula, ga helekai,
“Nia daane o Israel, mo digau tuadimee huogodoo ala e daumaha ang gi God, hagalongo mai gi di au: 17 Di God o digau Israel gu hilihili aga tadau maadua mmaadua, ge gu haga dogologowaahee i di madagoaa digaula nogo noho be digau mai i daha i Egypt. Nomuli, gei God ga laha mai digaula i ono mahi mogobuna gi daha mo Egypt.* Exodus 1.7; 12.51 18 Nia ngadau e madahaa, gei Mee nogo benebene hagahumalia digaula i lodo di anggowaa,* Numbers 14.34; Deuteronomy 1.31 19 gei Mee gu hagahuaidu nia guongo llauehe e hidu i lodo tenua go Canaan, ge guu hai ana daangada gi hai mee gi nia guongo digaula.* Deuteronomy 7.1; Joshua 14.1 20 Nia mee huogodoo aanei, holongo ne hai i lodo nia ngadau e haa lau madalima.
“I muli di mee deenei, gei Mee gaa dugu ang gi digaula hunu gau hai gabunga, gaa dae loo gi di madagoaa soukohp Samuel.* Gabunga 2.16; 1 Samuel 3.20 21 Gei digaula e hiihai belee hai di nadau king. God guu wanga a Saul gi digaula, tama daane a Kish, mai i di madawaawa o Benjamin, guu hai di nadau king i nia ngadau e madahaa.* 1 Samuel 8.5; 10.21 22 I muli hua di daa gi daha a Saul, gei God ga haga gila aga a David di nadau king. Deenei laa di mee a God ne helekai ai i mee: ‘Au gu gidee bolo David tama daane a Jesse, la go tagadilinga daane dela e hiihai ginai Au, taane dela e hai nia mee huogodoo ala e hiihai ginai Au.’* 1 Samuel 13.14; 16.12; Pisalem 89.20 23 Jesus tangada di madawaawa o David, ne haga gila aga go God belee hai Tangada Hagamouli digau Israel, be dana hagababa dela ne hai. 24 I mua Jesus ne daamada ana hegau, John gu agoago gi nia daangada o Israel huogodoo, bolo digaula gi lloomoi gi daha mo nadau huaidu, gi babdais.* Mark 1.4; Luke 3.3 25 Di madagoaa John ne hoohoo ga haga lawa ana hegau, mee ga helekai gi nia daangada boloo, ‘Goodou e hagabau bolo au koai? Ma hagalee ko au dela e talitali go goodou. Hagalongo! Mee e hanimoi i ogu muli, gei au la hagalee tau loo bolo e daa gi daha nia suudi o Maa!’* Matthew 3.11; Mark 1.7; Luke 3.16; John 1.20,27
26 “Ogu ihoo digau Israel, di madawaawa o Abraham, mo goodou digau tuadimee ala e daumaha ang gi God: aalaa go gidaadou ne gaamai ginai di longo hagamouli deenei! 27 Idimaa, nia daangada ala e noho i Jerusalem mo nadau dagi digi modongoohia ginaadou bolo Mee go Tangada Hagamouli, gei digi modongoohia labelaa nia helekai nia soukohp ala e daudau i nia Laangi Sabad huogodoo, gei digaula gu hagahonu nnelekai nia soukohp i di nadau hagi aga a Jesus. 28 Ma e aha maa digaula nadau hadinga ai bolo e daaligi a Mee gii made, gei digaula ne helekai gi Pilate, bolo Mee e daaligi gii made.* Matthew 27.22-23; Mark 15.13-14; Luke 23.21-23; John 19.15 29 I muli hua nadau hegau huogodoo ala ne hai gi Mee, ala guu lawa di haga modongoohia mai i lodo di Beebaa Dabu, digaula ga dugu ia a Mee gi daha mo di loobuu, gaa dugu gi lodo taalunga.* Matthew 27.57-61; Mark 15.42-47; Luke 23.50-56; John 19.38-42 30 Gei God gu haga mouli aga a Mee. 31 Nia laangi e logo gei Mee ne haga gidagida e Ia gi digau ala ne lloomoi madalia a Mee mai Galilee gi Jerusalem, aanei go digau ala e haga modomodongoohia a Mee ang gi digau Israel dolomeenei.* Nnegau 1.3 32 Gei aanei gimaua ala e gowadu gi goodou di Longo Humalia deenei: Di mee dela ne hagababa go God gi tadau maadua mmaadua bolo e hai, 33 la gu hai mai gi gidaadou, ala go nia hagadili digaula, mai i dana haga mouli aga a Jesus, be di mee dela guu lawa i di hihi i lodo Pisalem di mada e lua,
‘Goe go dagu Dama daane,
dangi nei gei Au guu hai Tamana ni oou.’* Pisalem 2.7
34 “Deenei di mee a God dela ne helekai ai i dana haga mouli aga a Mee mai i di made, bolo tuaidina o Maa la ga hagalee bala i lodo taalunga:* Isaiah 55.3
‘Au ga gowadu gi di goe nia hagahumalia dabu ge donu
ala ne hagababa ko Au gi David.’
35 “Gii hai be dana hai dela ne helekai ai i tuai gowaa:
‘Goe ga hagalee dumaalia gi dau dangada hai hegau dabu
gi mooho i lodo taalunga.’* Pisalem 16.10
36 “David, i lodo dono madagoaa, la nogo hai hegau gi nia haganoho a God, gei mee guu made, guu danu i baahi ono maadua mmaadua, gei dono huaidina la guu bala i lodo taalunga. 37 Malaa di mee deenei la digi heia gi Tangada dela ne haga mouli aga go God mai i di made.
38-39 “Ogu ihoo hagaaloho digau Israel, au bolo goodou huogodoo gi iloo donu bolo ma go Jesus dela ne hidi ai di agoago o di wwede o nia huaidu dela e agoago ai gimaadou adu gi goodou. Goodou gi iloo bolo tangada ma ga hagadonu a Mee, geia gu mehede mai gi daha mo ono huaidu huogodoo. Nnaganoho Moses le e deemee di haga maahede goodou gi daha mo nia huaidu. 40 Goodou gii pula i goodou gi de gila aga hua i godou baahi nia helekai nia soukohp ala e hai boloo:
41 ‘Mmada, goodou ala e haganneennee!
Goodou gi hagamaanadu ge gii mmade,
idimaa agu mee ala gaa hai ko Au dangi nei,
la go nia mee ala hagalee hagadonu go goodou,
ma e aha maa tangada ga hagamodongoohia nia maa
adu gi goodou!’ ”* Habakkuk 1.5
 
42 Di hagatanga a Paul mo Barnabas mai synagogee, gei nia daangada ga helekai gi meemaa bolo gi loomoi labelaa i di Laangi Sabad dela i golo, e agoago gi ginaadou labelaa gi nonua, i nia mee ala i golo. 43 I muli hua nia daangada ne hula gi daha mo synagogee, Paul mo Barnabas gu daudali go digau o Jew dogologo mo digau tuadimee dogologo ala ne hagadonu gaa huli ga daumaha gi taumaha digau o Jew. Meemaa ga helekai gi digaula, gu haga maaloo digaula bolo ginaadou gi mouli hua i lodo tumaalia dehuia a God.
44 Di Laangi Sabad nomuli, nia daangada dogologowaahee hoohoo digau huogodoo di waahale gu lloomoi belee hagalongo gi nnelekai a Dimaadua. 45 Di madagoaa digau o Jew ne gidee ginaadou digau dogologowaahee, digaula gu de hiihai huoloo, gu dubua. Digaula ga hai baahi ang gi nia helekai a Paul ge e haga balumee a mee. 46 Gei Paul mo Barnabas ga helekai manawa maaloo ang gi digaula boloo, “Koia e humalia di gowadu i mua nnelekai a God gi goodou. Gei di maa goodou ala e de hiihai gi di mouli dee odi, gei gimaua ga diiagi goodou, gaa hula gi digau tuadimee. 47 Deenei taganoho a God dela ne gaamai gi gimaua,
‘Au ne hilihili aga goe
belee hai di maalama ang gi digau tuadimee
bolo gii mee ai di haga mouli digau huogodoo ala i henuailala.’ ”* Isaiah 42.6; 49.6
48 Di nadau longono hua nia mee aanei, gei digau tuadimee gu tenetene, gei gu hagaamu nia helekai a Dimaadua. Digau ala ne hilihili ang gi di mouli dee odi, la gu hagadonu.
49 Nia helekai a Dimaadua la guu dele gi nia madagowaa huogodoo i lodo tenua deelaa. 50 Malaa digau o Jew la gu haga hinihini nia dagi di waahale deelaa, mo nia ahina tuadimee aamua ala e daumaha ang gi God, ga hagahuaidu Paul mo Barnabas, ga hagabagi meemaa gi daha mo di nadau guongo. 51 Nia daangada agoago hagau dogolua aalaa ga duidui nia dogolia o nau wae, e hai baahi ang gi digaula, ga lloo adu gi Iconium.* Matthew 10.14; Mark 6.11; Luke 9.5; 10.11 52 Gei digau hagadonu ala i Antioch guu honu i di tenetene mo di Hagataalunga Dabu.

*13.17: Exodus 1.7; 12.51

*13.18: Numbers 14.34; Deuteronomy 1.31

*13.19: Deuteronomy 7.1; Joshua 14.1

*13.20: Gabunga 2.16; 1 Samuel 3.20

*13.21: 1 Samuel 8.5; 10.21

*13.22: 1 Samuel 13.14; 16.12; Pisalem 89.20

*13.24: Mark 1.4; Luke 3.3

*13.25: Matthew 3.11; Mark 1.7; Luke 3.16; John 1.20,27

*13.28: Matthew 27.22-23; Mark 15.13-14; Luke 23.21-23; John 19.15

*13.29: Matthew 27.57-61; Mark 15.42-47; Luke 23.50-56; John 19.38-42

*13.31: Nnegau 1.3

*13.33: Pisalem 2.7

*13.34: Isaiah 55.3

*13.35: Pisalem 16.10

*13.41: Habakkuk 1.5

*13.47: Isaiah 42.6; 49.6

*13.51: Matthew 10.14; Mark 6.11; Luke 9.5; 10.11